Spoljnopolitički komitet Evropskog parlamenta ocijenio je danas da Zapadni Balkan mora da ostane prioritet za EU, a kao odgovor na povišene tenzije u regionu evropski poslanici pozvali su EU da više bude prisutna u ovom regionu.
Tokom debate u ovom komitetu u Briselu, ocijenjeno je da nedovršeno pomirenje, krhki međuetnički odnosi, prijetnja islamskom radikalizacijom, rastući uticaj Rusije, nedovoljni politički dijalog i nedostatak medijskih sloboda predstavljaju otvorena pitanja širom Zapadnog Balkana.
Evropski poslanici razgovarali su o povišenim tenzijama u regionu, uključujući i pitanja kao što su odnosi Beograda i Prištine i tzv. “slučaj voz”, ali i o postizbornoj situaciju u Makedoniji i povećanim međuetničkim podjelama u BiH.
Naglašeno je da je region strateški prioritet za EU, jer leži u srcu Evrope, okružen zemljama članicama, a dešavanja u regionu direktno utiču na EU.
Većina poslanika složila se sa ocjenom da “slučaj voz” može da ugrozi “spor, ali vidljiv” napredak u odnosima između Beograda i Prištine. Predstavnica socijaldemokrata Tanja Fajon pozdravila je nastavak dijaloga Beograd i Priština i pozvala na okončanje zapaljive retorike.
U EP ocjenjuju da napredak u odnosima zemalja ovog regiona “nije osiguran i da pokazuje znake lomljivosti”. To se prema riječima hrvatskog predstavnika u EP Tonina Picule može odraziti na evropsku budućnost tih zemalja.
Izvestitelj za Kosovo Ulrike Lunaček pozvala je sve institucije EU da snažnije zahtijevaju od šest zemalja Zapadnog Balkana, koje se nalaze na putu evrointegracija, da se fokusiraju na evropske vrijednosti.
– Јedna od osnova procesa proširenja i onoga što je EU učinilo snažnom jeste prevazilaženje nacionalističkih prijetnji. To podrazumijeva dobrosusjedske odnose i među ljudima koji su bili neprijatelji i ratovali međusobno – izjavila je Lunaček.
Najburnije reagovanje na ovom sastanku izazvalo je izlaganje poslanika francuskog Nacionalnog fronta Žana Luka Šafhauzera koji je postavio pitanje da li je bilo poštovanja evropskih vrijednosti prilikom bombardovanja Srbije i priznavanja nezavisnosti Kosova.
Debati o situaciji i pojačanim tenzijama na Zapadnom Balkanu, prisustvovale su i Angelina Ajhorst ispred Evropske službe za spoljne odnose i Ketrin Vent ispred Generalnog direktorijata za proširenje.
Ketrin Vent je zaključila debatu konstatacijom da je stabilnost regiona od suštinskog značaja za EU i da je važno održati jasnu evropsku perspektivu regiona.
Spoljnopolitički odbor EP pozvao je šeficu diplomatije EU Federiku Mogerini i komesara za pregovore o proširenju Јohanesa Hana da učestvuju u nastavku debate o situaciji na Zapadnom Balkanu.