Od marta je nezaposlenost među strancima u Njemačkoj skočila za 24 odsto što je podstaklo pojedine njemačke konzervativne političare da oštrije zagovaraju otežavanje uslova pod kojim radnici sa pasošem Bosne i Hercegovine, Albanije, Sjeverne Makedonije, Crne Gore, Srbije i Kosova.
Njemačka bi od sljedeće godine mogla da prepolovi broj građevinskih radnika, konobara i ostalih niskokvalifikovanih ili nekvalifikovanih radnika sa Zapadnog Balkana, koji pod povlašćenim uslovima mogu da dobiju radnu dozvolu u Njemačkoj, piše Aljazeera Balkans.
Uprkos tome što su radnici sa Zapadnog Balkana veoma cijenjeni među njemačkim poslodavcima, ekonomska kriza izazvana pandemijom korona virusa je učinila svoje. Od marta je nezaposlenost među strancima u Njemačkoj skočila za 24 odsto što je podstaklo pojedine njemačke konzervativne političare da oštrije zagovaraju otežavanje uslova pod kojim radnici sa pasošem Bosne i Hercegovine, Albanije, Sjeverne Makedonije, Crne Gore, Srbije i Kosova.
Jedan od njih je zastupnik Mathias Middelberg, zadužen za pitanja unutrašnje politike ispred parlamentarne grupe demohrišćanskog bloka kancelarke Angele Merkel. I prije nego što se broj nezaposlenih stranaca u Njemačkoj popeo ma 840.000, on je zahtijevao da se ne dozvoli da Bundestag protokolarno produži takozvano zapadnobalkansko pravilo, čije dejstvo ističe na kraju ove godine.
Ovo pravilo već bezmalo pet godina omogućava dobijanje radne vize za Njemačku radnicima sa Zapadnog Balkana, koji ne znaju njemački jezik niti imaju profesionalne kvalifikacije priznate u Njemačkoj. Za dobijanje vize uslov je da su dobili ugovor o zaposlenju, potom odobrenja njemačke Savezne agencije za zapošljavanje, kao i da u posljednjih 24 meseci nisu primali u Njemačkoj bilo kakvu socijalnu pomoć.
Međutim, to što je danas u Njemačkoj 600.000 više nezaposlenih nego prije godinu dana uticalo je na to se stavi pod znak pitanja produženje ovog pravila, koje je doneseno 2015. sa ciljem da se spriječi dolazak takozvanih lažnih tražilaca azila sa Balkana.
„U ovoj situaciji nije opcija da jednostavno ostavimo nepromijenjen propis o Zapadnom Balkanu. Zbog toga se zalažemo za ograničenje u propisu: produženje od dvije godine umjesto prethodno planiranih pet godina, kao i godišnja kvota od najviše 15.000 ljudi“, istakao je nedavno Middelberg za nedeljno izdanje berlinskog dnevnika Welt.
Prošle godine na ovaj je način na rad u Njemačkoj došlo 27.000 ljudi sa Zapadnog Balkana, što znači da bi promjena ovog propisa bezmalo prepovila mogućnosti za dolazak na rad u Njemačkoj, prije svega fizičkih radnika i građevinaca. Zbog toga su na najavu ove promjene prvi reagovali predstavnici njemačke građevinske industrije.
„Bez ovih ljudi, imaćemo velike probleme u građevinarstvu“, kaže za drugi kanal njemačkog javnog servisa ZDF Felix Pakleppa, iz Centralnog saveza njemačke građevinske industrije.
Čak i kada nemaju formalne kvalifikacije priznate u Nemačkoj, balkanski građevinci dolaze sa dugogodišnjim iskustvom a upravo takva radna snaga nedostaje na njemačkom tržištu rada. Konzervativni političari, međutim, drugačije razmišljaju.
„Umjesto da nastavimo da dajemo podsticaje za radnu migraciju sa Zapadnog Balkana, trebalo bi da se koncentrišemo na to da izbjeglice, koje imaju perspektivu da ovde ostanu, brzo dođu do posla“, zahteva poslanik CDU.
I dok ove stavove podržava desničarska AfD i smatra da je „pravilo bilo suludo i bez korone“, socijaldemokrate (SPD) kao koalicioni partneri demohrišćana žestoko se zalažu za produženje pravila za Zapadni Balkan. Nadležno ministarstvo rada, koje je u resoru SPD-a, nije konkretno odgovorilo na pitanje šta će biti sa ovim propisom, osim da se „trenutno pregovara o modalitetima produženja pravila“.
Ukoliko se uvede godišnja kvota, to će suštinski značiti da će do posla u Njemačkoj doći tek svaki četvrti niskokvalifikovani radnik i to tek poslije bar godinu i po dana čekanja na vizu. Naime, zastoj u izdavanju viza u konzulatima u Beogradu, Sarajevu, Skoplju, Prištini, Tirani i Podgorici je toliki da se na termin za predaju dokumenata čeka duže od godinu dana.
U 2018. godini njemačka Savezna agencije za zapošljavanje izdala je u oko 46.000 slučajeva odobrenje neophodno za apliciranje za vizu, ali je tek oko 21.000 ljudi na kraju i zaista dobilo vizu po ovim specijalnim uslovima. To suštinski znači da je čak 25.000 ljudi dobilo zaposlenje u Njemačkoj, ali nije uspjelo da dobije vizu kako bi se pojavili prvi dan na poslu.
Ovaj zastoj, pak, ne znači da je mali ukupan broj ljudi koji iz regiona odlazi u Njemačku. Prema podacima nemačkog ministarstvo spoljnih poslova, u 2019. je za državljane zemalja Zapadnog Balkana po svim osnovama ukupno izdato 65.500 viza za Njemačku, što je za oko 10.000 više nego u 2018. godini.
Da li će sljedeće godine taj broj ipak biti smanjen uvođenjem kvota za niskokvalifikovane radnike znaće se najkasnije poslije ljetne pauze u radu Bundestaga.