Kopar (Anethum graveolens), je jednogodišnja biljka iz porodice štitarki (Apiaceae). Poznata je i kao anita, koper, koprić, mirođija. Kao začinska biljka uzgaja se u vrtovima.
Koristi se za farmaceutsku industriju i industriju mirisa.
Porijeklo i izgled
Biljka je porijeklom iz centralne Azije. Još u 1. vijeku počela se širiti po srednjoj i sjevernoj Evropi. U vrijeme Karla Velikog već je dio svakog carskog vrta. Najveći proizvođač ulja kopera danas je Mađarska.
Naraste od 30 do 120 cm visine. Cijela biljka je glatka i mirisna. Listovi su končasti. Cvjetovi su žuti i narastu na 6 do 10mm dugim drškama, radijalno simetrični i petodijelni. Cvjeta od maja do augusta. Plodovi su jajoliki, smeđi, 3 do 5mm dugi i 2 do 2,5mm široki.
Plod zrije od jula do septembra. Sije se sa prvim mrazevima u humusom bogato, osunčano tlo. Aroma biljke je najsnažnija prije cvjetanja. Sjeme biljke je zrelo kad počne da tamni i tada se može brati. Energetska i nutritivna vrijednost
Energetska vrijednost
100 g svježeg kopra iznosi 43 kcal/180 kJ. Od toga sadrži 7,02% ugljikohidrata, 3,46% proteina i 1,12% masti.
Od minerala u kopru se nalaze kalcij, željezo, magnezij, fosfor cink, bakar i mangan.
Od vitamina kopar u značajnijim količinama sadrži vitamin C ,tiamin, riboflavin , niacin, pantotensku kiselinu, vitamin B6, folnu kiselinu i vitamin A.
Od ostalih nutrijenata kopar na 100 g sadrži 2,1 g vlakana.
Ljekovitost
Ljekoviti dijelovi kopra su listovi i cvjetovi koji se skupljaju do sazrijevanja i plodovi koji se skupljaju kada biljka sazre. Jedinstvena ljekovita svojstva kopar zahvaljuje dobrom mineralnom i vitaminskom sastavu te snažnim fitonutrijentima monoterpenima (karvon, limonen, anetofuran) i flavonoidima (kemferol i vicenin).
Smatra se da je kopar idealna biljka za smirivanje organizma i stanja poput grčeva u želucu, nadutosti, manjka apetita i slabe probave. Umanjiti će osjećaj mučnine, poboljšati zadah te vas umiriti.
Preporučuje se i dojiljama jer potiče izlučivanje mlijeka. Eterično ulje kopra se često koristi kao insekticid, ali i u kozmetičkoj industriji.
Biljka kopar kada je svježa obiluje vitaminom C, koji igra značajnu ulogu u borbi sa infekcijama. Mirodija je prirodan izvor minerala poput kalcijuma, bakra, mangana, kalcijuma, gvožđa, magnezijuma.
Bakar ima važnu ulogu u produkciji nekih enzima, dok kalijum utiče na telesne tečnosti i krvni pritisak.Ova biljka je bogata sa antioksidansima i sadrži dijetetska vlakna koja kontrolišu nivo holesterola, sprečava nastanak gasova, nadimanje stomaka i otežano varenje.
Čaj od kopra ubrzava peristaltiku crijeva i važan je sastojak čajnih mejšavina protiv opstipacije i za liječenje hemoroida.
Eterično ulje mirođije odlično neutrališe neprijatan zadah iz usta, smiruje napetost, opušta nerve, sprečava nesanicu i podstiče bolje lučenje majčinog mlijeka.