Naučnici su jučer objavili nevjerovatnu – i prilično kontroverznu – vijest o tome kako su stvorili prve hibride čovjeka i životinje.
Ovim su, kako piše National Geographic, dokazali da se ljudske ćelije mogu uspješno spojiti s neljudskim organizmom, preživjeti i rasti unutar životinje, u ovom slučaju – svinje.
Ovaj biomedicinski eksperiment dugo je već bio san naučnika koji se nadaju da će na ovaj način omogućiti “uzgajanje” prijeko potrebnih ljudskih organa: svakih deset minuta jedna osoba dođe na istu čekanja za transplantaciju organa; svakog dana 22 osobe umru jer nisu dobile organ koji im je trebao. Naučnici navode: šta ako možete uzgojiti organ u životinji umjesto da čekate na listi?
Prvi hibrid stvorili su istraživači američkog Instituta Salk. Ova kreacija se naučno naziva himera, organizam koji sadrži ćelije različitih vrsta. U SAD-u nije moguće dobiti državna sredstva za ovakve eksperimente, te su se naučnici oslanjali na privatne donacije. Pritom, javnost ne gleda blagonaklono na organizme koji su pola životinja, pola čovjek.
Projekt je vodio Jun Wu s Instituta, koji poručuje kako na himere možemo gledati iz drukčije perspektive. „U drevnim civilizacijama, himere su povezane s božanstvima i naši preci smatrali su kako su oni čuvari čovječanstva. Mi se nadamo da će ovi hibridi upravo to učiniti“, navodi Wu.
Postoje dva načina za stvaranje himere. Prvi je da se organi jedne životinje presade u organe druge, što je riskantna procedura, jer imuni sistem „domaćina“ može odbaciti organe. Druga metoda je da se sve započne na nivou embrija, da se ćelije jedne životinje ubace u embrio druge te da zajedno rastu kao hibrid.
Kada su naučnici otkrili matične ćelije, glavne ćelije koje proizvode svaku vrstu tkiva u tijelu, mislili su da su riješili brojna naučna pitanja. Ipak, nagovoriti te ćelije da rastu u određenim organima i tkivima pokazalo se kao izrazito težak zadatak. Ćelije moraju preživjeti u petrijevim posudama, naučnici moraju koristiti posebne alate da organi rastu u ispravnom obliku, a pacijenti prolaze bolne i invazivne procedure kako bi se uzelo tkivo potrebno za proces.
Profesor Juan Carlos Izpisua Belmonte iz Instituta Salk odabrao je proces korištenja embrija za stvaranje himere – on i njegovih 40 saradnika su četiri godine radili prije nego što su stvorili prvu himeru.
Nakon eksperimenata s miševima i pacovima, krenuli su i sa svinjama, čiji su organi jako slični ljudskima. Stvorili su već 186 embrija himere koji su preživjeli i svaki je sadržavao oko 100 hiljada ljudskih ćelija, što nije dovoljno. Ljudsko tkivo sporo raste u embriju, i organi koji su već „uzgojeni“ vjerovatno bi zbog toga bili odbačeni, stoga Wu i njegov tim sada traže način da povećaju broj matičnih ćelija u embriju.