Nobelovu nagradu za medicinu ili psihologiju za 2014. godinu dobili su američko-britanski naučnik Džon Okif i Norvežani Mej-Brit Moser i Edvard Moser za otkriće ćelija koje čine sistem pozicioniranja u ljudskom mozgu.
Jedna polovina nagrade pripada Okifu, a druga polovina Moserovima, saopštila je Nobelova skupština na Institutu Karolinska.
“Osjećaj za prostor i mogućnost da se usmjeravamo su suštinski za naše postojanje. Osjećaj za prostor donosi percepciju pozicioniranja u okolini”, navodi se u saopštenju.
Okif je 1971. godine otkrio prvu komponentu sistema za pozicioniranje, a 2005. godine Mej-Brit i Edvard Moser otkrili su drugu ključnu komponentu ovog sistema.
Okif je otkrio da su određene nervne ćelije u dijelu mozga koji se zove hipokampus uvijek aktivne kada se pacov nalazi u jednom dijelu prostorije, dok su druge ćelije aktivne kada se životinja nalazi u drugom dijelu prostorije. On je zaključio da ove ćelije stvaraju mapu prostora.
Više od tri decenije kasnije, Mej-Kif i Edvard Moser utvrdili su postojanje takozvanih “mrežnih ćelija”, koje generišu koordinatni sistem za precizno pozicioniranje i pronalaženje pravca.
Objavljivanje dobitnika Nobelovih nagrada za 2014. godinu počelo je danas, a završava se 13. oktobra nagradom za ekonomiju.
Svaka nagrada je vrijedna 8 miliona švedskih kruna, odnosno oko 1,1 miliona dolara. Nagrade će biti uručene 10. decembra, na godišnjicu smrti utemeljivača ovog priznanja Alfreda Nobela.