U Velikoj Britaniji danas se održava referendum o ostanku te zemlje u Evropskoj uniji (EU) ili izlasku iz nje, koji bi mogao u značajnoj mjeri odrediti budućnost ne samo te zemlje, već i Evrope.
Referendumsko pitanje na koje odgovor ima pravo dati više od 46 miliona ljudi glasi “Da li Ujedinjeno Kraljevstvo treba da ostane članica EU ili da napusti EU?”.
Na birališta će izaći britanski i državljani Sjeverne Irske, kao i državljani Komonvelta koji imaju prebivalište u Ujedinjenom Kraljevstvu, ali i državljani Ujedinjenog Kraljevstva u inostranstvu koji se posljednjih 15 godina nalaze na biračkim spiskovima. Pravo glasa ovog puta imaće i građani Gibraltara.
Ishod referenduma zasad je potpuno neizvjestan. Prema posljednjim anketama, britanska javnost potpuno je podijeljena, dok ostanak te zemlje u 28-članom bloku podržava svaki većina građana EU.
Posljednjeg dana kampanje uoči referenduma o ostanku ili izlasku Velike Britanije iz Evropske unije, britanski premijer David Cameron upozorio je da je izlazak iz Unije put bez povratka, dok iz suprotnog tabora pozivaju britanske birače da imaju više povjerenja u svoju zemlju.
Pobornici popularno nazvanog “Brexita” vjeruju da Evropska unija sputava razvoj Velike Britanije, dok bi ostankom u EU država mogla dobiti specijalan status u društvu evropskih zemalja.
Nakon što je tabor koji zagovara izlazak iz Evropske unije, pozvao britanske birače da imaju više povjerenja u sebe i svoju državu, britanski premijer Cameron je upozorio da je to put bez mogućnosti povratka.
“Ne možete iskočiti iz aviona, a onda se vratiti u isti kroz otvor kokpita”, slikovito je poručio premijer Cameron u jučerašnjoj izjavi za radio BBC.
Cameron smatra da Velika Britanija ima najbolje od obje opcije jer su zadržali specijalni status i vode samostalno tržište, uz mogućnost da doprinose u rješavanju širih problema poput terorizma i uspostavljaju ekonomske i trgovinske odnose.
S druge strane, istaknuti zagovarač “Brexita” i bivši gradonačelnik Londona Boris Johnson dan uoči referenduma, također, dao je izjavu novinarima BBC-a tokom jutarnje posjete ribarnici u istočnom dijelu Londona.
“Vrijeme je da imamo posve nove odnose sa našim prijateljima i partnerima sa druge strane Kanala. Vrijeme je za dizanje glasa za demokraciju i stotine miliona ljudi širom Evrope se slaže s nama. Došlo je vrijeme da se odvojimo od disfunkcionalnog i neefikasnog sistema Evropske unije”, poručio je Johnson.
Posljednja anketna istraživanja pokazuju da ostanak u EU i izlazak iz Unije podržava veoma ujednačen procenat Britanaca. Zbirni rezultati tih anketa objavljeni na internet stranici “What UK Thinks” pokazuju da je za ostanak u Uniji 51 posto, a za izlazak iz Unije 49 posto Britanaca.
Analitičari predviđaju da bi odziv birača na današnjem referendumu, mogao dostići 80 posto, što nije zabilježeno niti na jednim nacionalnim izborima, niti referendumima održanim u toj zemlji u proteklih pola stoljeća.
Riječ je o tek trećem nacionalnom referendumu u istoriji Velike Britanije i dolazi nakon četiri mjeseca borbe za glasove između pobornika obje opcije. Britanija je sličan referendum održala i 1975. godine kada je 67 odsto građana glasalo za ostanak te zemlje u Evropskoj ekonomskoj zajednici.
Birališta, koja su otvorena u osam sati po srednjeevropskom vremenu biće zatvorena u 23 sati, a prvi rezultati referenduma biće poznati u petak rano ujutro.